Koeienschilder Ruud Spil

“Het mooie van de koe is haar aardse karakter. Ze is een soort modelburger. Gemoedelijk, nieuwsgierig, nuchter, slim. Best complex en toch zo ongelofelijk vanzelfsprekend. Dat maakt de schoonheid.” Kijken. Uren observeren. Koeienschilder Ruud Spil heeft er zijn werk van gemaakt. Maar hoeveel mensen zien nog écht wat er om zich heen gebeurt, vraagt hij zich hardop af. “Bijna iedereen snelt door het landschap. Kinderen kijken op schermpjes. Ze missen zo veel moois!”

Tijdens een expositie over drie eeuwen koeienkunst, vorig jaar in het Gorcums Museum, kreeg Ruud de zoveelste bevestiging. “Bezoekers waren verbluft over de taferelen, de houten stallen en het fraaie licht in mijn schilderijen. Ze dachten dat ik foto’s van vroeger had nagemaakt... Nee mensen, dit is écht! En je vindt het in Westfriesland.”

NIET TE STOPPEN

Tijdens zijn schilderworkshops hoort Ruud vaak hoe fijn mensen het vinden om even uit hun dagelijkse, snelle patronen te zijn gestapt. “In eerste instantie willen mensen zo snel mogelijk een mooi resultaat. Maar als ze eenmaal bezig zijn, zijn ze niet meer te stoppen! Ze ervaren de rust van de stal, of de schoonheid van het weiland, en het plezier in het kijken. Naar koeien in dit geval. Ineens is het resultaat een stuk minder belangrijk: het is vooral een leuke, ontspannen middag.”

SPIRITUALITEIT

Zelf kan Ruud urenlang in een stal zitten. “Soms vraagt de boer: ‘Ruud, ken je niet beter een foto skiete?’ Nee. Een stal, weiland en koe ervaar je met ál je zintuigen. Die beleving wil ik vastleggen. Ook wijzig ik soms de compositie. Ik maak een schilderij, geen plaatje.” Na een korte stilte: “Een klant uit Boston kocht laatst een schilderij van vier koeien, liggend in het strijklicht van originele stalraampjes. Ze zei: ‘Ik weet niet hoe het komt, maar hier zit spiritualiteit in.’ Misschien is dat wel zo. De rust, vredigheid, zuchtende geluiden... Welkom in de kathedraal van de koe!”

CAFÉ ZONDER BIER

De laatste twintig jaar is het Noord-Hollandse landschap veel kleine melkveehouderijen kwijtgeraakt. Ruud, die ook geliefde schilderplaatsen als veemarkten en grupstallen zag verdwijnen, weet dat de schaalvergroting de laatste jaren is gestagneerd. “Mensen krijgen weer meer aandacht voor kwaliteit en duurzaamheid. Langzaamaan zal dat ook in de melkveehouderij terug te zien zijn. Hoop ik. Koeien horen buiten. En het Westfriese landschap zonder koeien is als een café zonder bier.”

Meer informatie: www.ruudspil.nl